Câu hỏi: Kính chào Quý luật sư, kính mong Quý luật sư tư vấn giúp tôi trong vấn đề sau: Tôi hiện tại là chủ sở hữu của một doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp tôi được thành lập từ năm 2015. Đến thời điểm bây giờ tôi không muốn tiếp tục hoạt động kinh doanh nữa, tôi trao đổi với một vài người bạn thì có một người có mong muốn tôi chuyển công ty cho bạn đó kinh doanh. Vậy Quý luật sư cho tôi hỏi tôi có thể làm thủ tục nào để chuyển công ty cho người bạn này kinh doanh không, hay bắt buộc phải làm thủ tục giải thể rồi để người bạn kia thành lập công ty mới? Rất mong được tư vấn.
Trân trọng cảm ơn!
(Câu hỏi được biên tập từ mail gửi đến Bộ phận tư vấn pháp luật của Luật Thái Hà)
Trả lời: (Câu trả lời chỉ mang tính chất tham khảo)
Kính chào Quý khách, cảm ơn Quý khách đã gửi câu hỏi đến Bộ phận tư vấn pháp luật của Luật Thái Hà, về vướng mắc của Quý khách chúng tôi xin được đưa ra ý kiến tư vấn như sau:
Với trường hợp của Quý khách là công ty hoạt động theo hình thức doanh nghiệp tư nhân, vì vậy hiện tại Quý khách không có nhu cầu tiếp tục hoạt động kinh doanh nữa thì Quý khách có thể lựa chọn một trong ba phương thức: giải thể doanh nghiệp, cho thuê doanh nghiệp hoặc bán doanh nghiệp. Tuy nhiên vì có một người bạn của Quý khách muốn được nhận công ty của Quý khách để hoạt động kinh doanh thì Quý khách không nên lựa chọn giải thể doanh nghiệp vì thủ tục này sẽ khá tốn thời gian và công sức giải thể doanh nghiệp cũ rồi lại thành lập doanh nghiệp mới. Ở đây Quý khách có thể lựa chọn cho thuê doanh nghiệp hoặc bán doanh nghiệp, tuy nhiên hậu quả pháp lý của hai hoạt động này là khác nhau nên chúng tôi xin được chỉ ra những quy định của pháp luật về hai hoạt động này để Quý khách có thể đưa ra được lựa chọn phù hợp nhất cho mình.
Tại Điều 186 Luật doanh nghiệp 2014 quy định về hoạt động cho thuê doanh nghiệp như sau: “Chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền cho thuê toàn bộ doanh nghiệp của mình nhưng phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao hợp đồng cho thuê có công chứng đến Cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan thuế trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày hợp đồng cho thuê có hiệu lực thi hành. Trong thời hạn cho thuê, chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật với tư cách là chủ sở hữu doanh nghiệp. Quyền và trách nhiệm của chủ sở hữu và người thuê đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp được quy định trong hợp đồng cho thuê.” Theo đó thì Quý khách có quyền cho thuê toàn bộ doanh nghiệp của mình với điều kiện phải thực hiện thủ tục thông báo về việc cho thuê doanh nghiệp đến Cơ quan đăng ký kinh doanh và Cơ quan thuế nơi doanh nghiệp đặt trụ sở. Khác với Luật doanh nghiệp 2005, Luật doanh nghiệp 2014 quy định việc thông báo này phải được thực hiện trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày hợp đồng cho thuê doanh nghiệp có hiệu lực, vì vậy Quý khách cần chú ý về thời hạn này để thực hiện thủ tục đúng thời gian theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó một điều nữa mà Quý khách cần hết sức lưu ý đó là Quý khách vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật với tư cách là chủ sở hữu doanh nghiệp dù không phải là người trực tiếp tiến hành hoạt động kinh doanh nữa. Đây là điểm khác biệt cơ bản và quan trọng nhất giữa hoạt động cho thuê doanh nghiệp và hoạt động bán doanh nghiệp.
Đối với hoạt động bán doanh nghiệp, pháp luật có quy định tại Điều 187 Luật doanh nghiệp 2014 như sau:
“1. Chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền bán doanh nghiệp của mình cho người khác.
2. Sau khi bán doanh nghiệp, chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp phát sinh trong thời gian trước ngày chuyển giao doanh nghiệp, trừ trường hợp người mua, người bán và chủ nợ của doanh nghiệp có thỏa thuận khác.
3. Người bán, người mua doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định của pháp luật về lao động.
4. Người mua doanh nghiệp phải đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân theo quy định của Luật này.”
Như vậy điểm khác đầu tiên giữa hoạt động bán doanh nghiệp và cho thuê doanh nghiệp mà chúng ta có thể thấy đó là trách nhiệm của chủ doanh nghiệp. Khác với cho thuê doanh nghiệp chủ doanh nghiệp vẫn phải chịu trách nhiệm với tư cách là chủ doanh nghiệp ngay cả khi đã cho thuê doanh nghiệp, trách nhiệm của chủ doanh nghiệp khi bán doanh nghiệp sẽ chấm dứt vào thời điểm chuyển giao doanh nghiệp, trừ trường hợp chủ doanh nghiệp và chủ nợ của doanh nghiệp có thỏa thuận khác, chủ doanh nghiệp chỉ phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính phát sinh trước thời điểm chuyển giao. Quy định này của Luật doanh nghiệp 2014 so với quy định của Luật doanh nghiệp 2005 đã rõ ràng và chặt chẽ hơn. Một điểm nữa có sự thay đổi của Luât doanh nghiệp 2014 so với Luật doanh nghiệp 2005 đó là theo Luật doanh nghiệp 2014 thì người mua doanh nghiệp sẽ thực hiện đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân thay vì thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh lại theo quy định của Luật doanh nghiệp 2005.
Quý khách có thể căn cứ vào những điểm khác biệt trên để lựa chọn tiến hành cho thuê doanh nghiệp hoặc bán doanh nghiệp tùy theo mong muốn của bản thân và tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
